ODSŁONIĘCIE POMNIKA UPAMIĘTNIAJĄCEGO ŻYDÓW Z ZAKLICZYNA I OKOLICZNYCH MIEJSCOWOŚCI

W przeddzień Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holocaustu, tj. dnia 26 stycznia, reprezentanci społeczności szkolnej wzięli udział w niezwykłej uroczystości odsłonięcia pomnika upamiętniającego Żydów mieszkających w Zakliczynie i okolicznych miejscowościach, którzy w 1942 roku zostali uwięzieni w getcie przez niemieckich okupantów, a następnie wywiezieni i bestialsko zamordowani w obozie zagłady w Bełżcu. Monument powstał głównie z inicjatywy Pani Anny Grygiel-Huryn, ocalałej z zagłady, inicjatywę finansowo wsparł również Instytut Pamięci Narodowej oraz samorząd Miasta i Gminy Zakliczyn.

Uroczystemu odsłonięciu pomnika towarzyszyła sesja historyczna zatytułowana „Pamięć ofiar niemieckich zbrodni. Losy Żydów i Polaków żydowskiego pochodzenia z Zakliczyna i Małopolski w latach okupacyjnego terroru”. Prelegentami byli Roman Gieroń, pracownik naukowy Oddziału IPN w Krakowie, który wygłosił wykład Akcja „Reinhardt” w dystrykcie krakowskim oraz Adam Bartosz - ceniony polski etnograf, wieloletni dyrektor Muzeum Okręgowego w Tarnowie, prezes Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie, który zaprezentował wykład „Żydzi i Polacy czy Żydzi i chrześcijanie?”

Na czwartkowej uroczystości obecni byli między innymi Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Wojciech Kolarski, zastępca Prezesa IPN Mateusz Szpytma, Naczelnik Oddziałowego Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN w Krakowie Maciej Korkuć, pracownik Sądeckiej Biblioteki Publicznej Artur Franczak, władze samorządowe z Gminy Bełżec, z gminy Żabno i oczywiście  gospodarze na czele z burmistrzem Miasta i Gminy Zakliczyn Dawidem Chrobakiem. Gościem honorowym była Pani Anna Grygiel-Huryn wraz z Rodziną. Uroczystość zgromadziła również uczniów i nauczycieli zakliczyńskich szkół, mieszkańców oraz przedstawicieli różnych organizacji i stowarzyszeń.

W czasie uroczystości zebranym zaprezentowano fragmenty relacji świadków dramatycznych wydarzeń, które rozgrywały się w zakliczyńskim getcie, a przede wszystkim w okresie likwidacji getta. Z wielkim wzruszeniem wysłuchaliśmy wspomnianych relacji odczytanych przez Panią Danutę Skalską-Cygan, jak również melodii „Miasteczko Bełz” wykonanej w wersji akustycznej na skrzypcach  przez nasze uczennice Justynę Ramian i Łucję Obrzud.
W intencji pomordowanych została również odprawiona modlitwa ekumeniczna przez Proboszcza Parafii Św. Idziego Opata w Zakliczynie ks. Pawła Mikulskiego i Rabina Rafaela Popaka.

Wspaniałą postawę zaprezentowali uczniowie z Pocztów Sztandarowych z ZSP im. J. Piłsudskiego w Zakliczynie oraz SP im. Lanckorońskich w Zakliczynie, którzy swoją obecnością uświetnili uroczystość, a ceremoniał pocztów sztandarowych nadał jej wyjątkową rangę. Nasz poczet sztandarowy przygotowywał się do uroczystości pod czujnym okiem opiekunki Pani Marii Soski.

Emocji i wzruszeń tego dnia było wiele. Niewątpliwie to wydarzenie jest ukoronowaniem starań wielu bardzo zaangażowanych ludzi, którzy pragnęli upamiętnić tysiące ofiar Holocaustu, w tym zakliczyńskich Żydów, którzy odgrywali przez wiele dekad bardzo istotną rolę w życiu społecznym i kulturalnym Zakliczyna.  Pomnik, który stanął na skwerze u zbiegu ulic Józefa Piłsudskiego i Browarki jest świadectwem czci i pamięci, które należą się zamordowanym. To też niewątpliwie spełnienie wielkiego marzenia Pani Anny Grygiel-Huryn, dla której pomnik stanowi symboliczny grobowiec Jej Ojca i Rodziny - zamordowanych przez niemieckich oprawców. Dla uczestników wydarzenie to było niezwykłą i niezapomnianą lekcją historii. Od tej pory niewielki skwer obok budynku straży pożarnej nabierze niewątpliwie szczególnego znaczenia, już stał się pamiątką ważnych, krwawych i bolesnych wydarzeń.

Na koniec warto przywołać fragment wypowiedzi inicjatorki  tego przedsięwzięcia, słowa te na pewno na długo zapadną w pamięci wszystkich uczestników wydarzenia.

„Dziś, po osiemdziesięciu latach, jestem tutaj, aby zaświadczyć o tym, co się działo na tych ulicach. Niestety mój ojciec i dalsza rodzina zostali wywiezieni do obozu zagłady w Bełżcu, gdzie zostali zgładzeni w komorach gazowych. Wszyscy Ci, którzy zginęli, pozostaną w mojej pamięci na zawsze!”.

O pomniku, a przede wszystkim o tych, którym został dedykowany będziemy pamiętać! (AW-Ś)